پاکسازی پوست صورت عمل مهمی است که همواره از طرف متخصصان سلامت پوست توصیه شده و تاثیر بسیار مهمی در زیبایی و شفافیت پوست شما دارد. جلوگیری از مسدود شدن منافذ پوست در درمان جوش صورت و جلوگیری از ایجاد جوش و آکنه نیز بسیار مؤثر است. بهترین راه برای خلاص شدن از مسدودیت منافذ پوست، داشتن یک روتین روزانه مناسب برای مراقبت از پوست است. لایه‌برداری‌های منظم پوست، سلول‌های مرده، چربی، آلودگی و سایر ناپاکی‌هایی را که منجر به مسدود‌شدن منافذ آن میشود، از بین می‌برد.
علاوه بر استفاده از انواع کرم‌های لایه‌بردار، بسیاری از درمان‌های خانگی به شما کمک می‌کند که از دست این منافذ بسته خلاص شوید و از داشتن پوستی نرم و شاداب لذت ببرید. روتین‌های پوستی خانگی به پاکسازی پوست کمک می‌کنند اما راه‌های دیگری نیز برای این کار وجود دارد که در اینجا همه آنها را شرح خواهیم داد. در این مقاله قصد داریم به بررسی فواید پاکسازی پوست، مراحل پاکسازی پوست صورت ، اصول مهم آن و روش‌هایی که برای آن وجود دارد بپردازیم. همچنین به تعدادی از اشتباهات رایج درباره پاکسازی پوست اشاره خواهیم کرد.
فواید پاکسازی یا (فیشال) پوست
پاکسازی یک واژه عمومی برای توصیف ترکیبی از روش‌های مراقبت و نگهداری از پوست است که سه هدف کلی که هر کدام فواید مهمی برای پوست دارند را دنبال می‌کند. این سه هدف عبارت هستند از: 1: برداشت سلول‌های مرده یا اگزفولیشن (exfoliation)، 2: پاکسازی چربی‌ها، آلودگی‌ها و مواد اضافی روی پوست و 3: تقویبت و بهبود کیفیت پوست با آبرسانی، تغذیه یا کمک به خونرسانی بهتر. هر کدام از این موارد فوایدی دارند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
برداشت سلول‌های مرده یا اگزفولیشن
سطح پوست هر انسان از سلول‌هایی که در گذر زمان مرده‌اند، پوشیده شده است. سلول‌های مرده در گذر زمان در رویی‌ترین بخش اپی‌درم پوست قرار گرفته‌اند. وظیفه سلول‌های روی پوست محافظت از پوست بدن است و انواع ویروس‌ها در اولین برخورد با بدن، با آنها مواجه میشوند. بدن طی یک فرآیند طبیعی، تقریبا هر 30 روز یک بار تمام سلول‌ها را حذف و آنها را با سلول‌های جدید جایگزین می‌کند.
این جایگزینی گاهی باعث تجمع سلول‌های مرده روی سطح پوست شده و شادابی و طراوت پوست شما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. اگزفولیشن یا برداشت سلول‌های مرده، پوست شما را شفاف‌تر می‌کند. اما این عمل باید به صورت اصولی انجام گیرد، زیرا در غیر این صورت باعث التهاب پوست میشود.
یکی از اعمال خطرناکی که برخی از کارشناسان پوست برای برداشت سلول‌های مرده انجام می‌دهند، استفاده از کیسه‌های حمامی ضخیم آبی رنگ بود که با آنها صورت و بدن خود را می‌سابیدند، این عمل پوست را قرمز می‌کند و به افراد حس تمیزی می‌دهد اما در اصل باعث التهاب پوست شما میشود و التهاب پوستی در دراز مدت، سلامت پوست شما را تحت‌تاثیر قرار داده و باعث بروز پیری زودرس و چروک‌های پوستی میشود. مهم‌ترین و حساس ترین نکته این است که اگزفولیشن التهاب به وجود نیاورد.
پاکسازی چربی‌ها، آلودگی‌ها و مواد اضافی روی پوست
سطح رویی پوست ما از چربی‌هایی پوشیده شده است که رطوبت پوست را حفظ کرده و خواص ضد میکروبی هم دارند. اما در برخی افراد، این چربی‌ها بیش از حد شده و باعث جوش و آکنه میشوند. پاکسازی یا فشیال پوست می‌تواند چربی‌های اضافه و مضر را حذف کرده و همچنین آلودگی‌هایی که روزانه در زندگی شهری، پوست ما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهند، را از بین ببرد.
آلودگی‌هایی که در صورت عدم پاکسازی، باعث بسته شدن منافذ پوست، التهاب، چروک و … میشوند. اسکراب‌ها و لایه‌بردارهایی مناسب انواع پوست وجود دارند که شما را در پاکسازی چربی‌ها و آلودگی‌ها کمک می‌کند، اما استفاده بیش از حد از آنها، چربی‌ها را به شدت از بین می‌برد در صورتی که مقداری از چربی برای حفظ سلامت پوست ضروری است. بنابراین در استفاده از لایه‌بردارها هم، باید تعادل را حفظ کرد.
تقویبت و بهبود کیفیت پوست با آبرسانی
روش‌های مراقبت و رسیدگی به پوست صورت معمولاً شامل مواردی همچون بخور دادن یا ماساژ صورت هستند که خونرسانی به پوست را بهبود می‌بخشند. ماساژ علاوه بر تقویت میزان خونرسانی می‌تواند باعث آزادسازی عوامل ضد التهابی و ضد پیری از سلول‌های پوستی شود. حتی در پژوهشی مشاهده شد که ماساژ پوست سر می‌تواند از ریزش مو جلوگیری کند.
استفاده از لوسیون‌ها و کرم‌های مخصوص نیز دیده میشوند. این محصولات با آبرسانی، ویتامین‌رسانی و تغذیه پوست باعث بهبود بافت، رنگ و حتی قوام پوست میشوند. برای این کار انواع مختلف کرم‌های آبرسان، تقویت‌کننده و مرطوب‌کننده وجود دارند که در صورتی که متناسب با جنس پوست شما انتخاب شوند، ضرری ندارند و صرفا پوست شما را مرطوب می‌کنند و خشکی پوست را از بین می‌برند اما در مصرف این کرم‌ها نیز باید تعادل را حفظ کرده تا با مصرف افراطی دست شما دچار رطوبت بیش از اندازه نشود.
روش‌های پاکسازی پوست به 3 دسته تقسیم میشوند:
نکات اساسی در تمام روش‌ها یکسان است اما چیزی که این روش‌ها را از هم متفاوت می‌کند، ابزار و مواد استفاده شده در پاکسازی و همچنین مراحل آن است. انواع روش‌های پاکسازی پوست را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد.
1: روش‌های خانگی: این روش‌ها روتین‌های پوستی بسیاری را دربرمی‌گیرند که دستورات آنها در اینترنت نیز وجود دارد و شما خودتان می‌توانید بدون امکانات خاصی، در خانه برای مراقبت و رسیدگی پوست خود اقدام کنید. اما این روش‌ها معمولا باعث پاکسازی سطحی پوست میشوند.
2:روش‌های آرایشگاهی: این روش‌ها در آرایشگاه‌ها، اسپاها و مراکز غیرکلینیکی سلامت پوست انجام میشوند و معمولاً در آنها از دستگاه بخور مخصوص، ماساژ و کرم‌های خاص استفاده میشود. پاکسازی حاصل از این روش‌ها معمولاً قوی‌تر از پاکسازی خانگی است، اما باز هم عمق و ماندگاری پاکسازی‌های کلینیکی را ندارد.
3: روش‌های کلینیکی: در این روش‌ها، متخصصان و پزشکان پوست یا پرستاران دارای مدرک مرتبط، در کلینیک‌ها به پاکسازی پوست افراد می‌پردازند. روش‌های کلینیکی معمولا پاکسازی عمیق پوستی انجام می‌دهند و شیوه‌های متفاوتی نیز دارند.
تفاوت روش های معرفی شده :
از تفاوت‌های این روش‌ها هم می‌توان به طبیعی و گیاهی بودن روش‌های خانگی و آرایشگاهی و شیمیایی بودن روش‌های کلینیکی اشاره کرد. مزیت روش‌های خانگی و آرایشگاهی در وهله اول، لذت‌بخش و آرامش‌بخش بودن آنها است. افزایش خونرسانی، تحریک کلاژن‌سازی، تحریک تولید سلول‌های جدید و یکسان‌سازی رنگ پوست از دیگر مزیت‌های این روش است. پاکسازی کلینیکی اثرات قوی و ماندگاری بالا دارد و در سال تعداد محدودی از جلسات پاکسازی را لازم دارد، اما در پاکسازی‌های خانگی و آرایشگاهی تعداد جلسات بالاست اما اثرات ماندگاری ندارد.
همچنین هزینه پاکسازی کلینیکی بسیار بیشتر از روش‌های خانگی و آرایشگاهی است. اما اگر انتخاب شما روش‌های آرایشگاهی است، در وهله اول مطئن شوید که فرد مسئول از مهارت و تجربه کافی برخودار باشد. ایجاد التهاب، قرمزی، زخم و انتقال عفونت از جمله خطراتی هستند که در مورد پاکسازی آرایشگاهی افراد را تهدید می‌کنند. ماشین‌های بخور و ابزار غیر استریل می‌توانند باعث افزایش باکتری‌های روی صورت و ایجاد آکنه و جوش شوند. پس برای پاکسازی آرایشگاهی حتماً به مراکز معتبر و افراد قابل اطمینان مراجعه کنید.
نکات مهم درباره پاکسازی خانگی پوست
در مورد پاکسازی خانگی هم چند توصیه مهم را باید رعایت کنید تا به پوست شما آسیبی نرسد. این روش می‌تواند بخشی از برنامه و روتین مراقبت پوستی‌تان باشد، اما یادتان باشد که حتما از آب ولرم استفاده کنید. پاک‌کننده‌های اسیدی باعث لایه‌برداری و یکدست‌سازی پوست میشوند پس از آنها نیز استفاده کنید. همه ابزار و مواد مورداستفاده‌تان باید به دقت و متناسب با نوع پوست خودتان انتخاب شده باشند.
اگر هر روز آرایش می‌کنید، در محیط‌های آلوده و پر دود شهری کار یا رفت و آمد می‌کنید یا پوست چربی دارید، دوبار پاکسازی را انجام دهید. بار اول برای پاک کردن آرایش، آلودگی‌ها و چربی‌ها و بار دوم برای اگزفولیشن و برداشت سلول‌های مرده. اگر قصد پاکسازی عمیق و با محصولات شیمیایی را دارید، پیشنهاد می‌کنیم که این کار را فقط یک بار در هفته انجام دهید زیرا اگر بیشتر از این انجام شود ممکن است به پوست آسیب برسانید.
استفاده از اسکراب به قصد برداشت سلول‌های مرده است، پس ابتدا صورت خود را شست و شو دهید و از چربی‌ها پاک کنید و سپس از اسکراب استفاده کنید تا وظیفه خود را به خوبی انجام دهد. در پایان نکته مهم در پاکسازی خانگی این است که از این فرآیند لذت ببرید و آن را بدون عجله و سر وقت انجام دهید.
مراحل پاکسازی پوست به روش های خانگی
گرد و غبار و آلودگی موجود در هوا با چربی روی پوست ترکیب شده و منجر به مسدود شدن مجرای خروجی پوست یا تولید چربی میشود، در نتیجه پوست کدر شده و شفافیت و شادابی خود را از دست می‌دهد. برای اصلاح این مشکل، پاک کردن منظم پوست با آب و پاک کننده‌های مناسب بسیار مفید و موثر است. همچنین باید از مصرف بیش از حد ترکیبات دارای چربی بالا و کرم‌پودر‌ها و مواد آرایشی روی پوست پرهیز کرد. همچنین با استفاده از اسکراب‌های مناسب با نوع پوست سطح پوست کمی ماساژ داده خواهد شد. در ادامه مراحلی که باید برای یک پاکسازی خانگی مناسب و موثر طی کنید را شرح می‌دهیم.
ابتدا پوست صورت را تمیز کنید
برای تمیز کردن صورت از آب خیلی داغ یا خیلی سرد استفاده نکنید. حتی می‌توانید صرفا با یک شیر پاک‌کن ملایم پوستتان را تمیز کنید. ژل شستشوی صورت (مخصوصا برای پوست های چرب و مختلط) هم گزینه خوبی است. سپس برای خشک کردن صورت از یک حوله نرم استفاده کنید و از کشیدن آن روی پوست صورت خودداری کنید. سپس صورت خود را با آب ولرم بشویید. حتما توجه داشته باشید که از آب خیلی داغ برای اینکار استفاده نکنید زیرا باعث التهاب و حساسیت پوستی میشود.
استفاده از لوسیون تونیک
مرحله بعدی که بعد از شستشوی صورت با شیر پاک‌کن اهمیت زیادی دارد استفاده از تونیک است. لوسیون تونیک یکی از بهترین لوسیون‌هایی می‌باشد که می‌توانید آن را با یک تکه اسفنج و یا گاز استریل بر روی صورت خود بمالید. بهترین روش استفاده از تونیک این است که آن را به صورت دورانی بر روی صورت بمالید. با انجام دادن این حرکت، پوست خود را بسیار شاداب‌تر می‌کنید و نشاط، طراوت و شفافیت بیشتری به پوست خود می‌بخشید. بسیاری از کسانی که به شادابی و نشاط پوست خود اهمیت می‌دهند از تونیک استفاده می‌کنند تا پوست زیباتری داشته باشند.
در این مرحله، از یک لوسیون لایه‌بردار مناسب پوست خود استفاده نمایید. لوسیون را بر روی پوست مالیده و صبر کنید تا کرم به پوست جذب شود. سپس با دو انگشت، ماساژ را بر روی پوست انجام دهید تا لایه ها و سلول های مرده پوست از سطح جدا شوند و پس از آن لوسیون را بشویید.
ماساژ دادن صورت
نکته مهم در طول فرآیند انجام دادن تمامی مراحل پاکسازی پوست این است که باید پوست خود را ماساژ دهید. ماساژ دادن پوست در حین تمامی این مراحل، تاثیر بسیاری در از بین بردن آلودگی‌های روی پوست دارد. شما اگر به کلینیک‌های پاکسازی برای پاکسازی کردن پوست خود مراجعه کنید بدون شک در تمامی مراحل پوست شما را به خوبی ماساژ می‌دهند تا تمامی آلودگی‌ها و جوش‌هایی که روی صورتتان وجود دارد را بیرون بیاورند.
استفاده از ماسک
استفاده از ماسک‌های پوستی به طور معمول از جمله مراحل پاکسازی پوست می‌باشند، استفاده از ماسک موجب میشود که پوست شما تقویت پیدا کند و آرام شود. شما باید بر اساس نوع پوست خود بهترین ماسک را برای صورتتان انتخاب کنید و یکی از آنها را مورد استفاده قرار دهید. دقت کنید که این ماسک‌ها را به هیچ عنوان نباید روی سوراخ بینی، ابرو و چشم‌هایتان بمالید، چرا که موجب التهاب در این قسمت‌ها میشود. بعد از اینکه ماسک را استفاده کردید و روی صورت خود مالیدید، باید تا ۲۰ دقیقه آن را روی پوست خود نگه دارید و سپس با آب ولرم صورت خود را به آرامی شستشو دهید.
استفاده از مرطوب‌کننده‌ها
عمل مهمی که در آخرین مرحله از پاکسازی پوست خانگی باید انجام دهید، استفاده از کرم مرطوب کننده مناسب پوستتان بر روی صورت و گردن است. اگر از این روش به مدت یک هفته برای پاکسازی پوست صورت در هنگام شب استفاده کنید، صبح‌ها پوستی شفاف و شاداب خواهید داشت.
اشتباهات رایج در پاکسازی صورت
برخی از افراد به خصوص خانم‌ها به دلیل اطلاعات نادرست از روش‌هایی برای زیبایی پوست استفاده می کنند که، نه تنها به سلامت پوست آن ها کمک نمی‌کند، بلکه باعث بروز آکنه و جوش و مشکلات پوستی نیز می شود. این اشتباهات باعث پیری پوست میشوند. در ادامه به چند نکته که اشتباهات رایجی درباره آنها وجود دارد، اشاره خواهیم کرد.
1: محصولات پاک‌کننده آرایش و محصولات پاکسازی پوست یکی نیستند
بسیاری از پاک کننده ها یا کلینزرها نمی توانند کاملا آرایش را از سطح پوست پاک کنند بنابراین قبل از پاکسازی صورت باید آرایش را پاک کنید. می‌توانید با یک پاک کننده آرایشی چشم، ریمل و آرایش چشم را پاک کرده و سپس یک پد پنبه‌ای را با تونر یا آب و کمی پاک‌کننده صورت، مرطوب کرده و برای پاکسازی باقی مانده آرایش استفاده کنید. به قسمت هایی که مواد آرایشی بیشتری رویشان جمع می شود توجه داشته باشید مثلا بالای ابروها و گوشه های بینی و دهان. زمانی که آرایش صورتتان کاملا پاک شد می‌توانید از پاکسازی پوست استفاده کنید.
کلینزر یا پاک‌کننده نیز یک محصول مراقبتی برای پوست محسوب می شود که برای پاک کردن آرایش، رفع سلول‌های مرده پوست، چربی، میکروب‌ها و دیگر آلودگی‌های روی پوست استفاده میشود و آنها را از بین می‌برد. این محصول به باز شدن منافذ پوست کمک کرده و از بروز شرایطی مانند آکنه پیشگیری می کند اما با شیر پاک‌کن متفاوت است. تونر یا تونیک نیز محلول‌هایی هستند که در مرحله بعد از پاک کردن آرایش و شست و شو صورت استفاده میشوند. آنها در ابتدا به عنوان یک متعادل‌کننده استفاده می‌شدند. زیرا بعد از شست و شو با صابون و یا سایر شوینده ها، برای جلوگیری از آسیب وارده از این تغییر، تونرها را به عنوان متعادل‌کننده استفاده می‌کردند .
2: گران‌قیمت بودن پاک‌کننده‌ها لزوما به معنای کیفیت بیشتر نیست
اگر شما هم صرفا به دنبال خرید پاک‌کننده‌های گران قیمت هستید، پولتان را هدر می‌دهید. از آن جا که پاک‌کننده‌ها مدت زمان کوتاهی روی پوست باقی می‌مانند، خاصیت درمانی نداشته و قطعا ارزش پرداخت هزینه بیشتر را ندارند. در واقع بسیاری از متخصصین پوست توصیه می‌کنند که از مارک‌های داروخانه‌ای ارزان قیمت‌تر استفاده کنید. می‌توانید بقیه پولتان را برای خرید محصولاتی که واقعا روی پوستتان اثرگذار هستند، مانند مرطوب کننده‌ها، ضد آفتاب‌ها و سرم‌ها را مصرف کنید.
3: از پاک‌کننده مناسب استفاده کنید
اگر پوستتان چرب است یا جوش می‌زند، از پاک کننده‌های ژله‌ای استفاده کنید. پاک‌کننده‌های ژله ای بهتر چربی پوست را تمیز می‌کنند. افرادی که پوست های خشک و حساس دارند باید از پاک کننده‌های کرمی یا شیر پاک‌کن‌ها استفاده کنند تا چربی پوستشان حفظ شده و پوستشان را آبرسانی کنند.
4: بعد از استفاده از دستمال مرطوب پاک‌کننده آرایش، پوستتان را بشویید
دستمال مرطوب، پسماندهایی روی پوست باقی می‌گذارد که تحریک‌کننده پوست هستند و با محصولاتی که بعد از پاکسازی استفاده میشوند، تداخل دارند. بهترین کار این است که حداقل با یک پاک‌کننده ملایم، صورتتان را بشویید ولی اگر از دستمال مرطوب استفاده می‌کنید، حداقل بعد از آن صورتتان را با آب بشویید.
7: از اسکراب‌های خشن یا زبر استفاده نکنید
لایه‌برداری به مدت یک بار در هفته، یک گام کلیدی برای داشتن پوستی درخشان، شفاف و باطراوت است. این کار کمک می‌کند تا سلول‌های مرده پوست از بین رفته و محصولات ضد پیری، بهتر و موثرتر به پوست نفوذ کنند. نکته بسیار مهم این است که باید اسکراب‌تان را با دقت انتخاب کنید. وجود دانه‌های نامنظم با لبه‌های متخلخل می‌تواند بیش از حد خشن باشد و منجر به آسیب رساندن به پوست و ایجاد خط، چروک و پارگی مویرگ‌های پوست شود.
بهتر است اسکرابی که استفاده می‌کنید، حاوی دانه های جوجوبا و نخل باشد. علاوه بر آن، باید بدانید که استفاده از دانه‌های پلاستیکی برای هر نوع پوستی در اسکراب‌ها و محصولات زیبایی ممنوع شده است. اگر علاقه‌ای به مصرف اسکراب ندارید، تونرها و دستمال مرطوب‌های حاوی آلفا هیدروکسی اسید یا سالیسیک اسید هم مفید هستند به خصوص برای پوست های چرب و آکنه‌ای.
مراقبت های بعد از پاکسازی پوست
از کمپرس سرد برای کاهش حساسیت یا سوزش و التهاب پوست صورت استفاده کنید. بلافاصله بعد از پاکسازی پوست صورت، پوست باید تمیز شود و از کرم های آبرسان روی پوست استفاده شود. حداقل تا دو ساعت پس از انجام پاکسازی پوست، از مواد آرایشی و بهداشتی خودداری کنید. وقتی پوست، پاکسازی شده و از تمام آلودگی ها پاک شده، به اشعه نور خورشید چندین برابر قبل حساسیت پیدا کرده و امکان آسیب به پوست وجود دارد، پس سعی کنید حداقل تا دو هفته از ضد آفتاب به طور مداوم و روزی چند مرتبه استفاده کنید تا دچار واکنش‌هایی از قبیل قرمزی و التهاب نشوید.
همچنین از ضربه دیدن و کشیدن ناخن یا خاراندن پوست خودداری کنید. از انجام کارهایی که به ملتهب شدن پوست منجر میشوند به مدت یک هفته خودداری کنید. مثلا استفاده از مواد شیمیایی. از رفتن به مکان‌های گرم که باعث عرق کردن پوست میشود جلوگیری کنید. از میوه و سبزیجات به مقدار زیاد استفاده کنید و داروها یا کرم‌هایی که توسط پزشک تجویز میشود را به موقع استفاده کنید. همچنین مقدار زیادی آب بنوشید. نوشیدن آب تاثیر بسیار زیادی در شفافیت پوست و مراقبت از آن دارد.
چه فصلی برای پاکسازی پوست مناسب‌تر است؟
به طور کلی پاکسازی یا (فشیال) زمانی نتیجه خوبی در پی خواهد داشت که پوست کمتر در معرض آفتاب قرار بگیرد. فصل‌هایی همچون پاییز و زمستان که آفتاب داغ و سوزان کمتر دیده میشود، بهترین فصل برای پاکسازی پوست محسوب می شوند. البته باید افزود که این به این معنا نیست که در فصل‌های دیگر سال اگر پوستتان یه پاکسازی احتیاج داشت، آن را به تعویق بیاندازید.بلکه می‌توانید با استفاده از عینک آفتابی و ضد آفتاب، اشعه‌های مضر را دفع کنید.
در پاکسازی‌های کلینیکی، انتخاب بهترین دکتر پوست، و مو و زیبایی، و اینکه کار در کلینیک‌های مطمئنی انجام شود که از دستگاه‌ها و محصولات آن اطمینان دارید، اهمیت زیادی دارد. از انجام پاکسازی در سالن‌های آرایشی که اغلب تخصصی در زمینه پوست ندارند اجتناب کنید تا پاکسازی، عوارضی را برای شما در پی نداشته باشد.اگر تمامی این موارد و مراقبت‌های قبل و بعد پاکسازی پوست را رعایت کنید، پاکسازی نقش به سزایی در جوان و زیباتر کردن چهره شما، ایفا خواهد کرد و نتیجه بسیار خوبی خواهید گرفت.